Gotycka bazylika kolegiacka w Wiślicy
Gotycka bazylika kolegiacka w Wiślicy – wielka i piękna
Gotycka bazylika kolegiacka w Wiślicy nosi imię Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Stoi na fundamentach innych świątyń (romańskich), o których możecie dowiedzieć się więcej zwiedzając tutejsze Muzeum Archeologiczne. Natomiast po sąsiedzku znajdują się fundamenty jeszcze jednego kościoła – świętego Mikołaja. Jest także zabytkowy Dom Długosza. Miejsce znalazło się w spisie polskich pomników historii.
Trochę historii
Jak wspomnieliśmy wyżej wiele wieków temu stały w tym miejscu inne kościoły. Jeden z nich także pod wezwaniem Narodzenia NMP został wzniesiony w stylu romańskim za czasów księcia Henryka Sandomierskiego i Kazimierza Sprawiedliwego (XII wiek). Był on mały, jednonawowy. W podziemiach zachowała się z tej świątyni krypta. Niedługo potem wybudowano romańską większą trójnawową kolegiatę p.w. Świętej Trójcy. Jednakże ta, którą możecie oglądać do dzisiaj wzrosła w drugiej połowie czternastego stulecia. W Polsce rządził wtedy słynny Kazimierz Wielki. Król ten znany jest jako dobry i skuteczny władca kraju, jednakże miał też na sumieniu sporo grzechów rozpusty, a także zabójstwo krakowskiego kaznodziei Marcina Baryczki. Wzniesienie kościoła w Wiślicy miało być więc jego pokutą za popełnione winy.
Na przestrzeni wieków świątynia kilkakrotnie była przebudowywana, a także naprawiana po uszkodzeniach wojennych. Największe przeróbki zdarzały się w latach 1678, 1682, 1915. Tytuł kolegiaty kościół odziedziczył po swoich poprzedniczkach (utracony w latach 1819 – 1924). Kapituła w Wiślicy istniała już w XII stuleciu. Jako bazylika funkcjonuje od roku 2005.
Architektura i wystrój kościoła w Wiślicy
Zabytek w Wiślicy to bardzo duża budowla. Góruje ponad pozostałą architekturą tego maleńkiego miasteczka. Prezbiterium jest wyraźnie węższe i niższe od nawy. Do wnętrza prowadzi ostrołukowy portal. Natomiast nad wejściem widnieje tablica erekcyjna. Przedstawia ona króla Kazimierza Wielkiego, który ofiaruje świątynię Matce Bożej. Tablicę tę ofiarował Jan Długosz wiele lat po śmierci króla. W innym portalu widnieją także dwa rzeźbione orły piastowskie.
Sklepienie podtrzymywane jest przez wieloboczne kolumny, które stoją dosłownie wzdłuż środka nawy. Cennym elementem wyposażenia jest zachowane średniowieczne sakramentarium. Zachowały się również fragmenty dawnej polichromii. Stalle są dwudziestowieczne powstały podczas odbudowy kościoła po I wojnie światowej. Warto zwrócić uwagę na barokowy portal przy wejściu do zakrystii. Ponad głowami wiernych unosi się belka tęczowa z osiemnastowiecznym krucyfiksem. W prezbiterium znajdziecie też późnorenesansowe epitafia kanoników wiślickich.
W ołtarzu cenny jest posąg Madonny Łokietkowej z 1300 roku. Nazwa nie jest przypadkowa, bowiem prawdopodobnie modlił się przed nią król Władysław Łokietek. Być może także królowa Jadwiga i Władysław Jagiełło. W roku 1966 ukoronował go kardynał Stefan Wyszyński.
Jako osobny budynek obok świątyni stoi zabytkowa kilkupiętrowa dzwonnica.
Inne cenne kościoły w pobliżu
Warto zobaczyć piękny kościół św. Mikołaja w Starym Korczynie, kościół św. Stanisława w Nowym Korczynie, również zabytkowe św. Jana i Nawiedzenia N.M.P. w Pińczowie oraz Niepokalanego Poczęcia N.M.P. w Busku – Zdroju. jeżeli wolicie architekturę drewnianą to także w Busku – Zdroju stoi piękna perełka p.w. św. Leonarda.
Foto: własne