Zamek Kazimierzowski w Przemyślu
Zamek Kazimierzowski w Przemyślu jest jednym z wielu wspaniałych zabytków tego pięknego miasta.
Czy Zamek w Przemyślu wzniósł Kazimierz Wielki?
Nazwa Zamek Kazimierzowski w Przemyślu może być nieco myląca. Obecny bowiem budynek w stylu renesansowym powstał w miejscu wcześniejszego rzeczywiście wzniesionego za czasów panowania Kazimierza Wielkiego w roku 1340.
Przed zamkiem od jedenastego stulecia stały tu budowle romańskie pamiętające Bolesława Chrobrego. Między innymi rotunda z absydą oraz przylegające do niej piętrowe palatium. Natomiast jeszcze wcześniej było grodzisko.
Zamek Kazimierzowski w Przemyślu – niewiele zostało z oryginału
Z zamku gotyckiego (tego prawdziwie kazimierzowskiego z połowy XIV wieku) została do dziś tylko brama wjazdowa. Po najeździe Wołochów w roku 1498 zaistniały uszkodzenia. Ich naprawą zajął się Piotr Kmita Sobieński, który jednocześnie wzmocnił i dobudował elementy obronne. Między innymi basteję (rodzaj baszty). Prace zajęły mu blisko 40 lat (1514 – 1553).
Całość zajmowała plan czworoboku, nad którym w narożach wznosiły się wspomniane wyżej okrągłe baszty i czworoboczna wieża.
W kolejnych wiekach następni właściciele raz po raz dokonywali jeszcze innych przeróbek. Z tego powodu wielokrotnie zmieniały się kształty zarówno całego zamku, jak też jego poszczególnych elementów.
Kolejne zmiany w Zamku Kazimierzowskim?
Przez pewien czas władał tu starosta Marcin Krasicki, który na wzór Krasiczyna postanowił przekształcić skrzydło północno-wschodnie na budynek mieszkalny z krużgankami. Ich wykonanie zlecił włoskiemu mistrzowi Galeazzo Appianiemu.
W siedemnastym wieku powstała zbrojownia. Innym słynnym panem na zamku w Przemyślu był starosta Stanisław Poniatowski – późniejszy król Polski, który także coś zburzył, coś zbudował i znów całość wyglądała zupełnie inaczej. Między innymi do budynku bramnego dodano przypory.
W roku 1801 pojawiły się plany władz austriackich by Zamek Kazimierzowski w Przemyślu przekształcić w więzienie.
W latach 1865–1867 wykonano remont skrzydła północno-wschodniego i baszty północnej. Zburzono też drugie piętro bramy zamkowej.
Ostatnie poważne remonty odbyły się pod koniec ubiegłego stulecia.
Sala teatralna w Zamku Kazimierzowskim
Od roku 1884 na zamku działało Przemyskie Towarzystwo Dramatyczne „Fredreum”. Nazwa ta pochodzi od nazwiska Aleksandra Fredry, słynnego dramatopisarza. Do dziś jest w zamku sala teatralna. Natomiast czasami sztuki wystawiane też są w zamkowym ogrodzie. Mają tu również swoją siedzibę Przemyskie Centrum Kultury i Nauki oraz Zespół Pieśni i Tańca „Przemyśl”.
Co można zobaczyć w zamkowych wnętrzach?
Budowla widoczna jest z daleka ponieważ stoi na wzgórzu. Turyści we wnętrzach dostali do dyspozycji wystawy o dziejach miasta. Natomiast na zamkowym dziedzińcu jest lapidarium. W nim zobaczycie fragmenty przedromańskich budowli sakralnych odkrytych podczas badań archeologicznych, czyli relikty rotundy i palatium – budowli z okresu panowania Bolesława Chrobrego, o których pisaliśmy wyżej.
Warto wejść na taras widokowy baszty, z którego rozciąga się piękna panorama okolicy.
Co w pobliżu?
Obecnie na Wzgórzu Zamkowym rośnie piękny park. Warto tu pospacerować.
Jeśli będziecie w Przemyślu koniecznie powinniście zobaczyć Rynek, przepiękne kościoły z katedrą katolicką i katedrą greckokatolicką na czele. Miłośników muzeów zainteresuje pewnie Muzeum Archidiecezjalne, Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej lub też Muzeum Dzwonów i Fajek. Miasto jest pełne atrakcji. Sami sprawdźcie co jeszcze warto tu zaliczyć.
Foto: własne