Katedra greckokatolicka w Przemyślu
Katedra greckokatolicka w Przemyślu – jedna z dwóch w tym mieście
Przemyśl od samego początku był miastem wielokulturowym. Mieszały się w nim więc różne wyznania. I jak w wielu innych miejscowościach na wschodzie Polski żyli tu różnych obrządków prawosławni oraz katolicy. Katedra greckokatolicka w Przemyślu podobnie jak katedra katolicka stoi na Starym Mieście. Co ciekawe nosi imię tego samego patrona. Dokładna nazwa tej świątyni brzmi Sobór świętego Jana Chrzciciela kościół archikatedralny. Warte poznania są losy tego zabytku.
Krótka historia
Kiedy uważnie popatrzymy na kościół zauważymy, że jego kształty nie przypominają typowej architektury cerkiewnej. I nie jest to przypadek. Pierwotnie zbudowali go katolicy w latach 1626 – 1632. Jego fundatorką była Anna Tyrawska – Ulińska. Około sto lat później prace snycerskie wykonał Stefan Grodzicki. Przez dłuższy czas posługiwali tu jezuici, natomiast po kasacie zakonu pod koniec osiemnastego stulecia na ponad sto lat został opuszczony i niszczał jako magazyn. Staraniem między innymi biskupa Józefa Pelczara udało się kościół uratować i po remoncie w roku 1904 służył jako garnizonowy pod wezwaniem Najświętszego serca Pana Jezusa. Liturgię w rycie bizantyjsko – ukraińskim zaczęto sprawować tu w roku 1957. W 1991 grekokatolicy otrzymali świątynię na własność. Natomiast na mocy zarządzenia papieża Jana Pała II powstała w roku 1996 archieparchia przemysko – warszawska (odpowiednik katolickiej archidiecezji). Ta katedra jest ważniejszą od warszawskiej.
Między katolikami i grekokatolikami nastała jeszcze jedna wymiana bowiem przed wojną rolę greckokatolickiej katedry w Przemyślu pełnił kościół św. Teresy należący obecnie do karmelitów.
Katedra greckokatolicka w Przemyślu – architektura i wystrój
Kościół jest typowo barokowy. Na zewnątrz charakterystyczne są dwie jednakowe wieże po bokach okazałej fasady i sporo prowadzących do wejścia schodów. Najpiękniejszą ozdobą w środku cerkwi jest wspaniały siedemnastowieczny ikonostas. Wcześniej zanim dotarł do Przemyśla w 1993 roku znajdował się w kilku różnych świątyniach, a także w Muzeum Kresów w Lubaczowie. Prezentuje styl zachodnioukraińskiego malarstwa cerkiewnego. Obok świątyni stoi dzwonnica wybudowana w czasach współczesnych.
Inne piękne kościoły Przemyśla
Polecamy również między innymi świątynie pod wezwaniem św. Antoniego, św. Józefa, kościół benedyktynek i wspomniany wyżej kościół karmelitów.
Foto: własne