Cerkiew Świętej Trójcy w Sanoku – Podkarpacie

Cerkiew Świętej Trójcy w Sanoku – jeden z zabytków miasta

Południowa i wschodnia Polska jest w znacznym stopniu zamieszkiwana przez wyznawców religii prawosławnej. Nic więc dziwnego, że raz po raz znajdujemy na Podkarpaciu świątynie tego odłamu chrześcijaństwa. Jednakże lekkim zaskoczeniem był fakt, że opisywana tutaj cerkiew Świętej Trójcy w Sanoku  w latach 1983 – 2016 pełniła funkcję katedry. Należy ona do diecezji przemysko – gorlickiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Obiekt stoi przy ulicy Zamkowej.

Co jeszcze warto wiedzieć o tej cerkwi?

Jest niezbyt duża, murowana. Powstała w stylu klasycystycznym pod koniec osiemnastego stulecia na miejscu innej (szesnastowiecznej) już nie istniejącej. Natomiast ołtarze boczne są starsze – barokowe. Pochodzą bowiem z wieku siedemnastego. Jak w każdej cerkwi przed oczami wiernych rozciąga się także tu piękny ikonostas. Polichromie pochodzą z wieku XIX i XX. Obok głównego budynku osobno stoi dzwonnica wzniesiona w roku 1827. Co ciekawe – wspomniane wyżej dwa ołtarze boczne mają symbolizować cerkwie, jakie istniały na terenie Sanoka w przeszłości. W jednym z nich znajduje się  najcenniejszy z tutejszych obrazów czyli cudowna ikona Matki Boskiej Sanockiej. Niestety wiele ikon, także ornatów i ksiąg spłonęło w pożarze w roku 1995.

Początkowo pełniła rolę świątyni greckokatolickiej pod wezwaniem Świętego Ducha. Po akcji „Wisła” i wysiedleniu przymusowym Łemków przez 10 lat cerkiew stała nieużywana. Relikwie krzyża świętego i ikona Matki Bożej Łaskawej zostały przeniesione do pobliskiego kościoła franciszkanów. Dopiero w roku 1956 (niektóre źródła podają 1957) została przejęta przez wyznawców prawosławia. Natomiast obecnie do parafii należy około 120 osób.

Cyklicznie odbywają się tu Ekumeniczne Przeglądy Pieśni Paraliturgicznej.

W pobliżu znajdziecie także ruiny dawnych murów miejskich.

Co jeszcze dla miłośników ikon?

W Sanoku na zamku znajdziecie ciekawą wystawę ikon i sztuki sakralnej. Przy okazji zobaczycie niezwykłe prace Z. Beksińskiego. W okolicy cerkwi zarówno prawosławnych jak też grekokatolickich jest mnóstwo. Miedzy innymi w Tyrawie Solnej, Hłomczy, Łodzinie i Uluczu. Ta ostatnia jest najstarszą drewnianą w Polsce. Na naszej stronie opisujemy również między innymi cerkiew w Supraślu i bardzo charakterystyczne cerkwie łemkowskie. Warto też zobaczyć w Sanoku katolicki kościół Przemienienia Pańskiego. Dość niezwykła jest też jedyna w Polsce Staroprawosławna cerkiew Staroobrzędowców w Gabowych Grądach.

Foto: własne