Krempna w Beskidzie Niskim
Krempna w Beskidzie Niskim – co warto wiedzieć?
Krempna w Beskidzie Niskim jest niewielką wsią gminną na terenie województwa podkarpackiego. Na stałe mieszka tu około 500 osób. Mimo to w porównaniu z innymi, jeszcze mniejszymi wioseczkami i całymi połaciami ziemi nie zamieszkałej przez nikogo jawi się niemalże jak centrum cywilizacji. Są tu bowiem (chyba) aż dwa sklepy, ośrodek zdrowia, apteka, szkoła i jeszcze jakieś dwie albo trzy inne instytucje. Okolice Beskidu Niskiego należą do najsłabiej zaludnionych terenów naszego kraju. Najbliższe miasto, które nazywa się Nowy Żmigród, jest położne około 15 kilometrów stąd i liczy niewiele więcej niż 1500 mieszkańców. Natomiast sprawy powiatowe załatwia się w Jaśle. W latach 1975 – 98 stolicą województwa tutejszej okolicy było Krosno.
Góry i Magurski Park Narodowy
Dla wielu turystów Krempna jest przede wszystkim bazą wypadową w góry (a raczej niewielkie wzniesienia) Beskidu Niskiego. Zwłaszcza do Magurskiego Parku Narodowego, którego dyrekcja, a także ciekawe muzeum znajduje się na terenie tej miejscowości. Prowadzą stąd szlaki: żółty – przez Przełęcz Hałbowską i Kotań do wsi Drukowa, a także zielony na przez Wysokie do Ożennej, albo (w drugą stronę) przez Kamień do Kątów.
Krótka historia Krempnej
Wieś została założona przez przemyskiego kasztelana Mikołaja Stadnickiego na początku piętnastego stulecia. W rękach tej rodziny była przez ponad dwa wieki. Później rządzili tu także między innymi Wiśniowieccy, Radziwiłłowie i jeszcze kilka innych mniej znanych rodów. Niestety nie zapisały się dobrze na kartach historii Krempnej wojska węgierskie. Przyczyniały się one do niszczenia wsi, a także wygnania rodowitych jej mieszkańców w latach 1457, 1657 i 1915.
Znana jest także na tych terenach wzajemna niechęć ludności polskiego i ukraińskiego pochodzenia, tym gorzej, że na początku 1939 roku tutejsi Ukraińcy, a także Łemkowie sprzyjali hitlerowskim Niemcom. Wśród Polaków prężnie na tych terenach działali żołnierze AK, mocno prześladowani po roku 1944. Ostatni napad nacjonalistycznej ukraińskiej bandy UPA był tu odnotowany w roku 1946. W odwecie za sprzyjanie Niemcom na skutek akcji „Wisła” Łemkowie i Ukraińcy obowiązkowo zostali stąd wysiedleni.
Siedzibą gminy Krempna została w roku 1974.
Cmentarz wojenny w Krempnej
W Krempnej podobnie jak w wielu innych miejscowościach w okolicy znajduje się cmentarz wojenny z czasów I wojny światowej. Autorem projektu był słowacki architekt Dusan Jurkowic. Najciekawszym jego elementem jest pomnik w kształcie dużego wieńca wspartego na sześciu kamiennych filarach. Spoczywają tu żołnierze polegli w bitwie nad Wisłoką zimą 1914 roku. Nekropolia znajduje się nieco poza centrum wsi. W okolicy jest jeszcze takich bardzo wiele.
Krempna w Beskidzie Niskim – co jeszcze warto tu zobaczyć?
Chociaż jest to niewielka wieś ma sporo ciekawostek do zaliczenia. Miłośników zabytków na pewno zainteresuje greckokatolicka cerkiew św. Kosmy i Damiana. Jest to jedna z około siedemdziesięciu cerkwi łemkowskich w Polsce.
Na rzece Wisłoka powstał niewielki zalew. Od niedawna działa też nowy basen.
Foto: własne