Cerkiew Świętego Ducha w Wilnie - Litwa

Cerkiew Świętego Ducha na Starym Mieście w Wilnie

Cerkiew Świętego Ducha w Wilnie stoi na Starym mieście bardzo blisko słynnej Ostrej Bramy. Do połowy XVII stulecia stała w tym miejscu inna drewniana, która już dziś nie istnieje. Natomiast ta obecna została wzniesiona w roku 1634 za pozwoleniem króla Władysława IV. Obok znajduje się męski prawosławny monaster też pod wezwaniem Świętego Ducha.

Zniszczenia i odbudowy

Na przestrzeni dziejów zabytek wielokrotnie doznawał różnego rodzaju uszkodzeń. A to najazd szwedzki, a to pożary, a to wojny napoleońskie. Z tego powodu konieczne były różnego rodzaju remonty i odbudowy. Za każdym razem przyczyniało się to do zmian w wyglądzie świątyni zarówno na zewnątrz jak też w wyposażeniu. Dlatego też cerkiew dzisiaj wygląda z pewnością inaczej niż wtedy, kiedy wzniesiono ją po raz pierwszy. Ostatnie duże zniszczenia przyniosła II wojna światowa natomiast ostatni większy remont miał miejsce w latach 90 – tych ubiegłego wieku.

Sanktuarium świętych męczenników

W roku 1850 z inicjatywy greckokatolickiego litewskiego biskupa Józefa Siemaszko cerkiew została podniesiona do rangi sanktuarium świętych prawosławnych męczenników Antoniego, Jana i Eustachego. Znajdują się tu bowiem ich szczątki. Natomiast w czasie ostatniej wojny relikwie te i mieszkańcy klasztoru byli ewakuowani do Moskwy.

Architektura i wystrój cerkwi w Wilnie

Architektura i wystrój cerkwi jest mieszanką stylów barokowego i klasycystycznego. Przy czym w bogato przystrojonym wnętrzu bardziej dominuje barok, a fasada zewnętrzna podobna jest raczej do zabytków klasycystycznych. Charakterystyczną cechą budynku są dwie jednakowe wieże, z których każda wznosi się na wysokość 49 metrów. Są one ozdobione i zakończone niewielkimi kopułami. Do roku 1873 fasada była bardziej zdobiona typowo barokowymi elementami. Jednakże zostały one usunięte.

Cerkiew stoi na planie krzyża łacińskiego. Oprócz nawy głównej są jeszcze dwie boczne. Co ciekawe barokowy ikonostas projektował luteranin Jan Krzysztof Glaubitz. Ikonostas ten powstał w latach 1753 – 1756. Autorem dwudziestu ikon był rosyjski malarz Iwan Trutniew.