Kościół św Wojciecha w Jeleśni

Barokowy kościół św Wojciecha w Jeleśni stoi przy głównej drodze prowadzącej przez wieś do Korbielowa i również do granicy ze Słowacją. Dzięki wieży widać go z daleka.

Kościół św Wojciecha w Jeleśni – trzynawowa pseudobazylika

Według opisu w Internecie kościół św Wojciecha w Jeleśni jest „pseudobazyliką”. Ma trzy nawy, ale w głównej nawie ponad tymi bocznymi w ścianach brak jest okien. Dzienne światło wpada tylko poprzez okna umieszczone niżej w ścianach naw bocznych. Może trochę to skomplikowane, ale piszemy to na wypadek, gdyby któryś z czytelników interesował się takim szczegółem.

Kwadratowa wieża z kopułą i pieta we wnęce

W zewnętrznej architekturze kościoła widoczne są wpływy słowackie. Między innymi to, że świątynia posiada kwadratową wieżę, na której szczycie zobaczycie niewielką kopułę. Kopuła wieży zbliżona jest do kopuł kościołów w Liptovskich Matiasovcach i Rabčy.

Z historycznych faktów warto wspomnieć, że po II wojnie światowej na wieży kościoła zamontowano radiostację. Składała się ona ze sprzętu pochodzącego z łodzi podwodnej. Transmitowała msze święte sprawowane w kościele i miała bardzo duży zasięg. Niestety ze względu na nielegalny montaż została zlikwidowana.

Zanim wejdziecie do środka zwróćcie uwagę, że w jednej z wnęk zamiast okna zauważycie pietę (rzeźbę Matki Bożej trzymającej na kolanach zmarłego Jezusa). Jest to dobrze widoczne od strony drogi.

Drugi kościół w Jeleśni

W miejscu opisywanego tu przez nas zabytku stał inny kościół – drewniany, który spłonął w pożarze. Ten który stoi obecnie wybudowano na początku siedemnastego wieku. Budowę sfinansowano ze składek parafian, a imię swojego patrona nadał mu ówczesny proboszcz Wojciech Gagatowski. Jednakże świątynia powiększona została w latach 1778-85, kiedy to wybudowano nawy boczne, a także wieżę.

Dzwony zarekwirowane przez austriackich żołnierzy

W czasie I wojny światowej żołnierze austriaccy zarekwirowali z kościoła dwa zabytkowe dzwony i cynowe piszczałki z organów.

Kościół św Wojciecha w Jeleśni – co warto tu zobaczyć?

Na pierwszy rzut oka kościół może wydawać się skromny. Zwłaszcza w porównaniu ze słynnymi świątyniami z dużych miast. Ale warto wejść do środka. Piękny jest tu na przykład ołtarz główny – rokokowy. Ołtarze boczne niektóre pochodzą z osiemnastego, a inne z dziewiętnastego wieku.

Wewnątrz na uwagę zasługują też między innymi cztery konfesjonały dębowe, późnobarokowe. Zabytkowe są również osiemnastowieczne kropielnice kamienne i rokokowy chór muzyczny. Także osiemnastowieczne godne wspomnienia będą ambona i chrzcielnica. Natomiast spośród niewidocznych na co dzień cennych zabytków sztuki wymienimy znajdującą się w zakrystii monstrancję z roku 1779 – dzieło złotników krakowskich Marcina Leszyckiego i Kajetana Jastrzębskiego. Są także dwa ornaty haftowane z wieku XVIII.

Fragment dawnego cmentarza przykościelnego

Obok kościoła zachował się fragment dawnego cmentarza przykościelnego. Znajduje się tam 10 płyt nagrobnych kamiennych z zachowanymi napisami i kilkanaście nagrobków.

Jest wśród nich wśród nich nagrobek Artura Zipsera miejscowego nauczyciela, zmarłego w 1881 roku oraz Józefa Łazarskiego również nauczyciela szkoły ludowej w Jeleśni, który ponadto piastował godność posła do sejmu krajowego galicyjskiego we Lwowie oraz wiceprzewodniczącego Rady Powiatowej w Żywcu.