Kościół św Krzysztofa w Podkowie Leśnej
Kościół św Krzysztofa w Podkowie Leśnej – gdzie to jest?
Kościół św Krzysztofa w Podkowie Leśnej znajduje się w samym centrum miasta ogrodu, w pobliżu stacji kolejki WKD. Z Warszawy można tu dojechać w ciągu 45 minut. To niezwykłe miejsce, z którym od samego początku jego istnienia wiążą się ciekawe wydarzenia. Pierwsze z nich miało miejsce już w 1933 r. Wówczas to na otwarcie sezonu automobilowego odbyło się Autosacrum – pierwsze w Polsce poświęcenie pojazdów. W latach 60-tych XX w. imprezę reaktywowano i odbywa się ona co roku, w pierwszą niedzielę maja.
Architektura
Niecodzienna, bardzo nowoczesna, jak na swoje czasy, bryła kościoła została zaprojektowana przez prof. P.W. Brunona Zborowskiego. Inspiracją projektu był pawilon polski prezentowany na wystawie w Paryżu w 1932 r. Prosta konstrukcja z ogromnymi, oszklonymi drzwiami rozszerza się na ogród z pergolami i niskim murkiem z piaskowca. Kamień węgielny wmurowano 11 listopada 1932 r., a już 5 listopada 1933 r. kościół poświęcił abp Antoni Szlagowski.
Pierwotnie kościół składał się z niewielkiej nawy głównej i kopułowej kaplicy Matki Bożej Dobrej Rady. Pergole, dach nad pergolą i murki wykonano w 1943 r. z kamienia przywiezionego w 1939 r. Natomiast w latach 1985-1988, z inicjatywy ówczesnego proboszcza, ks. Leona Kantorskiego, kościół rozbudowano wg projektu arch. Janusza Tofila i inż. Andrzeja Gierosa. Przedłużono nawę główną zachowując jej pierwotną formę i dobudowano nową kaplicę.
Świątynia sztuki i nie tylko
Kościół od zawsze był mecenasem sztuki. Nie inaczej jest w kościele św. Krzysztofa. Głównie za sprawą proboszcza Leona Kantorskiego, ale również i jego następców.
Ołtarz zdobi obraz patrona, św. Krzysztofa, namalowany przed wojną przez Jana Henryka Rozena, który zaprojektował też cztery witraże otaczające obraz. Fresk jest jednym z zaledwie kilku dzieł tego artysty znajdujących się w Polsce. Freski Rozena zdobią ormiańską katedrę we Lwowie, a dwa z jego obrazów znajdują się kaplicę papieską w Castel Gandolfo.
Większość rzeźb, płaskorzeźb, czy witraży to dzieła współczesne o charakterze religijnym, głównie artystów związanych z Podkową Leśną i kościołem – Jerzego Kaliny, Stanisława Słoniny i Gustawa Zemły. Wśród nich zwraca uwagę, surowa w swej formie, droga krzyżowa, która składa się z minimalistycznych płaskorzeźb na drewnianych blokach symbolizujących stacje drogi krzyżowej. Liczne rzeźby i płaskorzeźby znajdują się także wokół świątyni.
Kościół rozbrzmiewający muzyką.
W latach 60-tych XX wieku, w epoce big-bitu (w PRL rock’n’roll kojarzył się z imperialistycznym zachodem) o podkowiańskim kościele usłyszano chyba w całym kraju. Stało się to za sprawą pierwszej w Polsce mszy bitowej. Odbyła się ona w wykonaniu przykościelnego zespołu Trapiści, w której tradycyjne organy i śpiew wiernych zastąpiły elektryczne gitary i organy Hammonda. Jej profesjonalne brzmienie zapewniła powstała później msza bitowa „Pan Przyjacielem Moim”. Autorami dzieła byli Katarzyna Gärtner i zespół Czerwono-Czarni. Jako nastolatek najczęściej uczestniczyłem w tej właśnie mszy, która co tydzień gromadziła tłumy młodzieży z różnych stron Polski.
Także i dziś w kościele rozbrzmiewa muzyka Bacha, Mozarta, Vivaldiego, Góreckiego i nie tylko. Obecny proboszcz zainicjował m.in. festiwal Letnie Wieczory Muzyczne, w których uczestniczyli m.in. kwartet smyczkowy Prima Vista. Byli także laureat konkursu chopinowskiego Janusz Olejniczak oraz pianista i kompozytor Włodek Pawlik. Ten ostatni został uhonorowany w 2014 r. amerykańską nagrodą Grammy. Występowało tu również wielu artystów operowych. Z udziałem tych ostatnich wystawiono operę La Serva Padrona Giovanniego Battisty Pergolesiego.
Kościół św Krzysztofa w Podkowie Leśnej – historia współczesna
Kościół był też miejscem wielu wydarzeń politycznych. Tu została wmurowana pierwsza w Polsce tablica upamiętniająca powstanie na Węgrzech w 1956 r. Odbyła się także jedna z pierwszych głodówek. Natomiast w stanie wojennym miały miejsce msze za ojczyznę oraz występy artystów, którzy bojkotowali oficjalne występy.
Ciekawe miejsca w okolicy
Odwiedzając kościół św. Krzysztofa nie sposób nie zwiedzić samej Podkowy Leśnej, wkomponowanego w zieleń miasta-ogrodu pełnego malowniczych willi, domów i ogrodów oraz dalszej okolicy. Opisowi okolicy poświęcony jest osobny wpis Podkowa Leśna – podwarszawskie miasto-ogród. Koniecznie trzeba też zaliczyć ogród przykościelny. Warto wybrać się także do Muzeum Motoryzacji i Techniki w Otrębusach.
Tekst & Foto Roman Frej