Podkowa Leśna – podwarszawskie miasto-ogród

Podkowa Leśna – gdzie to jest?

Miasto-ogród Podkowa Leśna leży zaledwie 25 km od centrum Warszawy. To niewielkie, liczące około czterech tysięcy mieszkańców miasteczko posiada swój niepowtarzalny urok i klimat. Pierwsze, co rzuca się w oczy, to wszechobecna zieleń wzdłuż ulic, na skwerach i prywatnych posesjach. Przede wszystkim są to drzewa, w większości opatrzone znakiem Pomnik Przyrody. I ogrody otaczające stare, przedwojenne, wille. Najpiękniej jest tu wiosną, kiedy kwitną głogi, buki, magnolie, rododendrony, forsycje, fiołki i przebiśniegi. Ale ja wracam tu chętnie o każdej porze roku. Najłatwiej dojechać z Warszawy kolejką WKD – pierwszą elektryczną linią kolejową w Europie. Można też dojechać drogą krajową 719 biegnącą pomiędzy autostradą A2 i trasą S8.

Miasto ogród

Podkowa Leśna jest najlepiej zachowaną w Polsce realizacją miasta-ogrodu. Jest to koncepcja stworzona przez Ebenezera Howarda na przełomie XIX i XX w. Szczególnie wyraźnie widać to w układzie ulic w północnej części Podkowy. Ułożone koncentrycznie, oparte o tory kolejowe półokręgi ulic przecinają ulice rozchodzące się promieniście od stacji kolejowej. Istotnym elementem koncepcji był duży udział zieleni w zabudowie.

Ale chyba nawet Howard nie zakładał, że w środku miasta ogrodu znajdą się rezerwaty przyrody. I ten fakt stanowi o wyjątkowości i unikalnym uroku Podkowy Leśnej, która w całości należy do Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.

Kościół ogród w mieście ogrodzie

Kościół św. Krzysztofa to chyba najbardziej charakterystyczny i najbardziej znany obiekt w mieście. Stanowi on nie tylko ciekawostkę architektoniczną, ale także historyczną.

Wybudowany w 1933 r. według bardzo nowoczesnego wówczas projektu. Inspiracją był pawilon polski na paryskiej wystawie w 1925 r. Niewielki wówczas budynek kościoła otwierał się na dziedziniec otoczony pergolami, a całość otaczał ogród. I to nie byle jaki ogród, składający się z ośmiu części tematycznych. Każda z nich poświęcona jest innym roślinom m.in. przyrodzie chronionej Polski, czy ogrodom biblijnym.

Fresk przedstawiający św. Krzysztofa oraz projekty witraży czterech świętych na ołtarzu stworzył Jan Henryk Rozen. Jego freski zdobią katedrę ormiańska we Lwowie, a dwa obrazy znajdują się w kaplicy papieskiej w Castel Gandolfo. Kościół posiada też liczne dzieła rzeźbiarzy Jerzego Kaliny i Stanisława Słoniny.

Z parafią nierozerwalnie kojarzy się osoba ks. kan. Leona Kantorskiego, opozycjonisty, przyjaciela młodzieży i przede wszystkim inicjatora i wykonawcy rozbudowy kościoła. Natomiast w latach sześćdziesiątych XX w. właśnie tu zabrzmiała msza bitowa „Pan Przyjacielem Moim” autorstwa Katarzyny Gärtner, którą wykonał zespół Czerwono-Czarni.

Podkowa Leśna – turystyka

Przez Podkowę Leśną przebiegają 4 szlaki turystyczne: czerwony, niebieski, żółty i zielony. Dla rowerzystów przygotowano trzy trasy rowerowe w Lesie Młochowskim tzw. Małą, Średnią i Dużą Pętlę.

W mieście i najbliższej okolicy działa kilka restauracji i kawiarni. Serwują one oprócz tradycyjnej kuchni polskiej, dania kuchni śródziemnomorskiej, gruzińskiej i argentyńskiej.

Nie powinno też być problemów z noclegiem. Kika pensjonatów w Podkowie, trzygwiazdkowy hotel przy siedzibie Zespołu Mazowsze w Karolinie oraz hotel-pałac w Żółwinie oferują kilkadziesiąt miejsc noclegowych. Każdy obiekt dysponuje parkingiem.

Imprezy cykliczne

Autosacrum, czyli święcenie aut i motocykli odbywa się co roku w pierwszą niedzielę maja. Pierwsze w Podkowie Leśnej odbyło się w 1933 r. na otwarcie sezonu automobilowego. Obecnie wydarzeniu towarzyszy zlot zabytkowych samochodów i motocykli z całego kraju i różne festyny. Dzień wcześniej czyli w sobotę poprzedzającą to wydarzenie odbywa się Rowerosacrum przeznaczone dla rowerzystów.

Drugą cykliczną imprezą jest, odbywający się pod koniec lata, festiwal Otwarte Ogrody. Można wtedy zwiedzać historyczne wile i ogrody udostępnione przez właścicieli. Natomiast równolegle odbywają się wtedy wystawy, plenery, czy warsztaty.

Ciekawe miejsca w okolicy

Równie ciekawa jak Podkowa Leśna jest jej najbliższa okolica. W promieniu 3 km znajdują się: Muzeum Iwaszkiewicza w Stawisku, siedziba zespołu Mazowsze w Karolinie, Pałac Michaliny z Radziwiłłów w Żółwinie, Ogród Rzeźb Juana Soriano w Owczarni, czy największe prywatne Muzeum Motoryzacji w Otrębusach.

Tekst & Foto: Roman Frej