Kościół św Andrzeja w Krakowie
Kościół św Andrzeja w Krakowie – jeden z najstarszych w Polsce
Kościół św Andrzeja w Krakowie należy do najstarszych na terenie kraju. Powstał pod koniec jedenastego stulecia na terenie osady Okół, a więc wtedy, kiedy w tym miejscu nie było jeszcze miasta Krakowa. Jego fundatorem uznaje się bogatego możnowładcę palatyna Sieciecha. Nie ma pewności czy od początku jego patronem był święty Andrzej Apostoł, niektóre źródła podają też imię świętego Idziego. Początkowo przez pewien czas opiekowali się nim benedyktyni, a od czternastego wieku klaryski. Świątynia powstała w stylu romańskim. Mimo zdarzających się zniszczeń wojennych i pożarów w znacznej części na zewnątrz zachowała kształt podobny do pierwotnego. Pamiątką po czasach baroku są hełmy wież i portal. Natomiast barokowe w znacznej części jest wnętrze, które zawdzięcza wystrój między innymi Baltazarowi Fontanie i Franciszkowi Placidiemu. Ten pierwszy wykonał stiuki i polichromię, a drugi pracował nad ołtarzem.
Architektura i wystrój
W porównaniu z innymi krakowskimi kościołami wnętrze tej świątyni jest niewielkie. Jest to (podobnie jak wiele innych) bazylika z jedną nawą główną, dwiema bocznymi, transeptem (czyli nawą poprzeczną) i prezbiterium. Budulcem były układane naprzemiennie warstwy piaskowca i wapienia. Nad fasadą od strony zachodu wznoszą się dwie wieże z tak zwanymi biforiami (czyli arkadowymi dwuczęściowymi oknami). Co ciekawe kościół świętego Andrzeja miał także charakter obronny, a dowodem tego są okienka strzelnicze i mury grube na 1,6 metra.
Wewnątrz uwagę przyciąga między innymi wspomniana wyżej piękna polichromia, a w niej między innymi sceny Sądu Ostatecznego i Koronacji matki Bożej. Natomiast pomiędzy wieżami zobaczycie emporę, czyli jakby balkon stanowiący jednocześnie oratorium. Pierwotny portal czyli wejście zostało zamurowane i zastąpione wspomnianym wyżej barokowym.
Co w sąsiedztwie?
Do świątyni św. Andrzeja przylega klasztor klarysek. W bezpośrednim sąsiedztwie znajdziecie też dużo większy i nie mniej znany kościół św. Piotra i Pawła. Zabytek stoi przy ulicy Grodzkiej na trasie tak zwanego Traktu Królewskiego pomiędzy Rynkiem Głównym, a zamkiem na Wawelu. Przechodzi tędy większość zwiedzających Kraków turystów.
Foto: własne