Gród Piastów w Kaliszu – Zawodziu

Opisywany tu przez nas Gród Piastów to warta odwiedzenia atrakcja miasta.

Gród Piastów w Kaliszu – dlaczego w tym miejscu?

Pierwsze pisemne wzmianki o Kaliszu jako polskim mieście pojawiły się w Kronice Galla Anonima. Natomiast Gród Piastów w Kaliszu jest to swego rodzaju skansen, którego zabudowa z założenia sięga jeszcze bardziej głęboko w czasy dawnej historii. W tej dzielnicy miasta znajdowały się najstarsze jego zabudowania.

Kaliski Gród stanowił ważny punkt na skrzyżowaniu szlaków handlowych z Niemiec na Ruś oraz znad Bałtyku do Czech, na Morawy i Węgry. To dawało duże możliwości do rozwoju.

Nieprzypadkowo więc w 1992 roku pojawił się pomysł, by właśnie w tym miejscu, na terenie średniowiecznego grodu stworzyć rezerwat archeologiczny. Jest to oddział Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej.

Krótka historia Kaliskiego Grodu Piastów

Grodzisko w przeszłości było niewielkie ale ufortyfikowane. Pełniło funkcje mieszkalne, obronne i gospodarcze. Jeszcze przed powstaniem polskiego państwa w VII wieku istniał tu między innymi cmentarz z grobami kurhanowymi.

Według informacji w Internecie miejsce było zamieszkiwane przez ludzi może nawet w epoce kamienia łupanego. Natomiast powstanie grodu umożliwiło rozwój istniejącej tu wcześniej osady rzemieślniczej.

Za czasów Mieszka III Starego nastąpił znaczny rozwój grodziska. Pojawił się także kościół św. Pawła w stylu romańskim. W latach świetności Gród był jedną z najważniejszych osad średniowiecznej Polski.

Niestety w późniejszych wiekach na skutek waśni i walk o panowanie nastąpiły zniszczenia. Na przykład Bolesław Krzywousty zdobył i spalił gród po walce z bratem Zbigniewem.

Henryk Brodaty wzniósł nowe zabudowania około kilometr dalej (tam gdzie obecnie znajduje się centrum Kalisza), a to co było w Zawodziu ulegało stopniowej degradacji. Ostatecznie gród Piastów doprowadził do ruiny najazd Krzyżaków w roku 1331.

Warowny gród – odkrycia archeologów

W dwudziestym wieku archeolodzy zainteresowali się tym miejscem. Już w roku 1903 pierwsze wykopaliska prowadził tu zespół pod przewodnictwem Włodzimierza Demetrykiewicza.

Badania z dłuższymi i krótszymi przerwami trwały także po II wojnie światowej aż do lat dziewięćdziesiątych. Między innymi przez pewien czas pracami archeologicznymi wykonywanymi przez zespół Instytutu Historii Kultury Materialnej PAN, kierowało małżeństwo Iwony i Krzysztofa Dąbrowskich. Natomiast w roku 1993 działania prowadził zespół archeologów w składzie: Teresa Rodzińska-Chorąży, Tomasz Węcławowicz i Tadeusz Baranowski.

Udało się odnaleźć między innymi fundamenty murowanej świątyni świętego Pawła i fragmenty wcześniejszego drewnianego kościoła. Odkryto linię wałów obronnych, część wieży i domu mieszkalnego.

Rezerwat archeologiczny Kaliski Gród Piastów

To co możemy oglądać tu dzisiaj, czyli Kaliski Gród w znacznej części jest efektem prac rekonstrukcyjnych. Powstały od nowa brama wjazdowa z palisadą, siedem budynków mieszkalnych (w tym chata rycerza), a także zrekonstruowany kamienny kurhan i łodzie dłubanki. Zadbano o część sakralną czyli fragmenty świątyni – kolegiaty św. Pawła (w skali 1:1)

Zobaczycie tu między innymi dom rymarza, wdowy tkaczki, kowala i garncarza. W jednej z chałup (osiemnastowiecznej przeniesionej ze Starego Miasta w Kaliszu) znajduje się wystawa etnograficzna. W skansenie też raz po raz odbywają się imprezy cykliczne plenerowe.

Spacerując będziecie się tu czuli jak na prawdziwej dawnej wsi. Poznacie jak zmieniały się zabudowania i warunki życia ludzi na przestrzeni wieków. Odtworzone są bowiem nie tylko budynki ale także przydomowe ogródki. Można zobaczyć tu również jakieś zwierzęta takie jak konie czy owce.

Warto zwiedzić cały Kalisz

W Kaliszu mieści się wiele ciekawych atrakcji turystycznych. Dosłownie w sąsiedztwie grodu stoi interesujący drewniany kościół. Niestety podczas naszej wizyty był zamknięty. Warto przejść się na spacer przez Rynek i piękny park. Trzeba też zajrzeć do katedry i sanktuarium św. Józefa. Polecamy też między innymi ładny kościół jezuitów i kościół franciszkanów.

Foto: własne