Cerkiew Opieki Matki Bożej w Hańczowej

Cerkiew Opieki Matki Bożej w Hańczowej jest jedną z bardzo wielu łemkowskich świątyń na terenie Beskidu Niskiego. Szczerze musimy jednak ostrzec, że wiele podobnych zabytków (być może również ten) poza nabożeństwami zastaniecie zamkniętych. Aby zajrzeć do środka czasami trzeba prosić o otwarcie miejscowego duszpasterza. Kościół znajduje się na małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej.

Cerkiew Opieki Matki Bożej w Hańczowej – nadal prawosławna

Jak wspomnieliśmy wyżej – w regionie jest mnóstwo cerkwi łemkowskich. Niestety wiele z nich zostało przerobionych na świątynie katolickie. Także ta w Hańczowej. Łemkowie zostali stąd wysiedleni przymusowo podczas tak zwanej akcji „Wisła” w roku1947. Niektóre (nieliczne) rodziny wróciły w 1958 roku. Wtedy też hańczowska świątynia została oddana z powrotem wyznawcom prawosławia. Wkrótce potem miał miejsce tutaj jeden z kilku większych remontów. Natomiast ostatnia z bardziej znaczących renowacji skończyła się w roku 2013.

Jedna z piękniejszych w kraju

Cerkiew w Hańczowej należy do bardziej znanych i najładniejszych. Jest drewniana, orientowana. Powstała po części w XVIII, a po części w XIX stuleciu na miejscu innej siedemnastowiecznej. Z tej najstarszej świątyni pozostało do dziś tylko prezbiterium datowane na rok 1644 (niektóre źródła podają 1629). Między innymi do dawniejszych elementów należy osiemnastowieczna wieża.

Podobnie jak inne łemkowskie świątynie, tak też i cerkiew Opieki Matki Bożej w Hańczowej ma wyraźny podział na trzy części, czyli kruchtę (inaczej pisząc „babiniec”), nawę główną i prezbiterium. Ponad każdą z nich wznosi się ozdobny baniasty hełm z pozorną latarnią. Konstrukcja jest zrębowa, obita gontem i deskowaniem, na kamiennej podmurówce.

Do najpiękniejszych elementów wyposażenia (podobnie jak we wszystkich cerkwiach) należy osiemnastowieczny ikonostas, przemalowany częściowo przez Michała Bogdańskiego w roku 1889. We wnętrzu uwagę przyciągają polichromie wykonane, które pod koniec XIX wieku wykonał Antoni Bogdański wraz ze swoimi synami. Warto spojrzeć też na barokowy ołtarz główny i ołtarze boczne.

Wokół kościoła zobaczycie dziewiętnastowieczne ogrodzenie. Stoi tu również granitowy krzyż z roku 1988. Upamiętnia on rocznicę tysiąclecia chrztu Rusi.

Inne ładne cerkwie w pobliżu

Prawosławni wierni korzystają też między innymi z cerkwi w Wysowej – Zdroju, czy cerkwi w Blechnarce. Trzeba wiedzieć, że w pobliżu jest jeszcze sławniejsza, zapisana na listę UNESCO cerkiew w Kwiatoniu (ta już używana jest przez katolików).

Foto: własne