Dąb Bartek – słynne polskie drzewo

Dąb Bartek – prawdziwy pomnik przyrody

Najsłynniejsze (chyba) polskie drzewo znajdziecie przy drodze prowadzącej z Zagnańska do Samsonowa. W województwie świętokrzyskim kilkanaście kilometrów od Kielc. Teren ten należy do leśnictwa Bartków. Jest to pomnik przyrody od roku 1954. Jednakże już w 1934 ceniony botanik profesor Władysław Szafer uznał dąb Bartek jako najbardziej okazałe drzewo w Polsce.

Istnieje legenda według której w pniu ukrył swoje skarby król Jan III Sobieski.

Ile ma lat?

Oczywiście nikt dokładnie tego nie wie. Swego czasu uważano, że może nawet 1200. Według badań i publikacji polskiego dendrologa Cezarego Pacyniaka wyszło niespełna 700 (wydanie z roku 1992).

A jaki jest duży?

Ma ponad 28 metrów wysokości (dane z roku 2014). Obwód jego pnia liczy kilkanaście metrów. Jest nieco różny w zależności od tego na jakiej wysokości się go mierzy. Jego korona mieści się w prostokącie 20 x 40 metrów. Trzeba pamiętać, że drzewo cały czas żyje i rośnie toteż zapewne co kilka lat rozmiary te stają się nieaktualne.

Dąb Bartek – plomby, podpory i piorunochron

Dla ratowania wiekowego staruszka trzeba raz po raz wymyślać sposoby na przedłużenie jego egzystencji. Dlatego w jego pniu umieszczono plombę. Najpierw, w roku 1920 cementową, a od 1978 żywiczną. Ciężkie konary są podtrzymywane przez liczne teleskopowe podpory.

Co najmniej dwukrotnie w ciągu ostatniego stulecia drzewo było zagrożone przez ogień. Najpierw w roku 1906 podczas pożaru pobliskich zabudowań, a w 1991 uderzył w niego piorun. Aby problem się nie powtórzył Bartek ma założony piorunochron. Dla zabezpieczenia przed suszą pod drzewem znajdują się studzienki nawadniające.

Co jakiś czas powstają nowe niebezpieczeństwa. Między innymi próchnienie. Trzeba wierzyć, że znawcy tematu będą wynajdywali kolejne sposoby jego ratowania.

Inne słynne drzewa w Polsce

Miłośnicy dendrologii (nauki o drzewach) być może słyszeli o Cisie Henrykowskim (w Henrykowie na Dolnym Śląsku) – podobno najstarszym drzewie w naszym kraju. W Chojnie w województwie zachodniopomorskim zobaczycie słynny platan o imieniu Olbrzym. Natomiast obok zamku w Chudowie na Górnym Śląsku niedaleko Gliwic znajdziecie topolę Teklę. Wewnątrz jej pnia zmieścił się prawdziwy bufet z napojami.

Kamień – pomnik, kapliczka i aleja

W roku 1933 w sąsiedztwie Bartka został umieszczony kamień upamiętniający Związek Walki Czynnej i Związek Strzelecki. Zwróćcie też uwagę na kapliczkę poświęconą patronowi myśliwych – świętemu Hubertowi. W pobliżu jest jeszcze aleja innych pięknych drzew z jesionami, jaworami, klonami i lipami.

Foto: własne