Zamek w Janowcu nad Wisłą

Zamek w Janowcu nad Wisłą powstał w wieku szesnastym. Dokładniej w latach 1508 – 1526. Był w stylu renesansowym. Obecnie jest w stanie zabezpieczonej ruiny, którą można zwiedzać.

Gdzie dokładniej znajduje się zamek w Janowcu nad Wisłą?

Janowiec nad Wisłą znajduje się na terenie województwa Lubelskiego w powiecie Puławskim. Mniej więcej naprzeciwko Kazimierza Dolnego. W pobliżu warto zobaczyć też między innymi piękny pałac i park w Puławach. Oprócz samego zamku po sąsiedzku do dyspozycji turystów jest również ładny, chociaż niewielki  skansen i dworek w Janowcu. Wszystkie te zabytki zwiedzicie z tym samym biletem.

Kto mieszkał na zamku w Janowcu?

Pierwszymi właścicielami posiadłości byli członkowie rodziny Firlej. Najpierw starosta kazimierski Mikołaj Firlej, później jego syn Mikołaj. Wtedy też budowla najpierw otrzymała kształty renesansowe, a następnie po przebudowie doszły elementy manierystyczne. Pracami w latach 1565 – 1585 kierował słynny włoski architekt Santi Gucci. Zamek otrzymał boczne skrzydła z krużgankami i ozdobną attykę w budynku północnym i południowym. Kolejnymi właścicielami były rodziny Tarłów, Lubomirskich i jeszcze kilka innych.

W wieku dziewiętnastym ze względu na zbyt wysokie koszty utrzymania budowli zamek został opuszczony przez właścicieli i zaczął popadać coraz bardziej w ruinę. Jego mury stały się źródłem surowca budowlanego.

W roku 1931 (niektóre źródła podają, że nieco wcześniej) to co pozostało z zabytku kupił Leon Kozłowski, który próbował co nieco rekonstruować, jednak z niewielkim skutkiem. Natomiast od 1975 roku całość nabyło Muzeum Nadwiślańskie. Od 1993 trwają tu prace remontowe.

Najciekawsze wydarzenia na zamku

W 1606 roku tutaj doszło do pojednania między królem Zygmuntem III Wazą, a Mikołajem Zebrzydowskim – przywódcą rokoszu Zebrzydowskiego. Natomiast kilkadziesiąt lat po­tem ma­ją­tek za­ję­ły od­dzia­ły kró­lew­skie Ja­na Ka­zi­mie­rza, z któ­rym mar­sza­łek po­zo­sta­wał w kon­flik­cie za­pa­mię­ta­nym przez his­to­rię ja­ko rokosz Lubomirskiego.

Podczas potopu szwedzkiego w roku 1656 budowla została zniszczona, a ówcześni właściciele – rodzina Lubomirskich po odbudowie nadali mu cechy stylu barokowego.

Zamek w Janowcu nad Wisłą i Czarna Dama

Kiedy na niebie jest pełnia księżyca na zamku w Janowcu ukazuje się nocami Czarna dama. Według legendy duch Heleny Lubomirskiej. Była ona zakochana w jednym z poddanych swojego ojca. Ponieważ nie otrzymała zgody na poślubienie ukochanego rzuciła się z okna na zamkowy dziedziniec.

Kształt i architektura zamku janowieckiego

Budowla powstała na wzniesieniu na planie nieregularnego wielokąta. Najstarszym jego elementem są baszta typu pun­to­ne przebudowana w wieku siedemnastym, a także wieże mieszkalno – obronne. Na dziedziniec wjeżdżało się przez zwodzony most i i przejazd bramny umieszczony także w wieży. Ponieważ była to budowla obronna  od północnego wschodu znajdowała się półcylindryczna linia umocnień. Wielka basteja przystosowana była do ostrzału artyleryjskiego.

Od wielu lat w obiekcie trwają prace rekonstrukcyjne. Turyści mogą wejść na niektóre wieże i krużganki, jest także niewielka wystawa muzealna między innymi z ładną ceramiką.

Foto & Film: własne