Cmentarz Na Rossie w Wilnie

Cmentarz Na Rossie w Wilnie – narodowa nekropolia

Cmentarz Na Rossie w Wilnie chociaż znajduje się poza granicami naszego kraju jest jedną z czterech polskich nekropolii narodowych. Zajmuje ponad 10 hektarów powierzchni. Mieści się tu około 26 tysięcy grobów, a wśród nich są mogiły powstańców z roku 1863. Także grób Joachima Lelewela, Euzebiusza Słowackiego (ojciec słynnego poety). Dlatego prawie wszystkie wycieczki z Polski jako obowiązkowy punkt programu mają zwiedzanie tutejszego cmentarza. I rzeczywiście warto tu przyjechać. Nie tylko ze względu na ich wartość narodową. Wiele nagrobków jest naprawdę pięknych.

Nekropolia od piętnastego wieku

Pierwsze pochówki miały tu miejsce w połowie piętnastego stulecia. Natomiast od 1801 roku cmentarz Na Rossie funkcjonuje jako nekropolia miejska. Od połowy XIX wieku jest miejscem spoczynku ludzi zasłużonych (tak jak Powązki w Warszawie). Z inicjatywy księdza Józefa Bohdanowicza powstała tu w latach 1841 – 1850 neogotycka kaplica przedpogrzebowa.

ZSRR – zniszczenia i dewastacja

Od 1945 roku, kiedy Wilno i cała Litwa dostały się pod panowanie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich polskie nagrobki na Rossie były dewastowane, a inne ulegały zniszczeniu z powodu zaniedbań w pracach renowacyjnych. Niektóre grobowce zostały zamienione na magazyny broni i bezczeszczone. Natomiast w 1952 roku zniszczono istniejące na cmentarzu katakumby. Od 1967 roku nie odbywają się tu już pochówki. Na szczęście od 1969 nekropolia jest wpisana do rejestru zabytków, ale i tak przez długi czas nie było funduszy na ratowanie tutejszych nagrobków. Prace konserwatorskie trwają dopiero od roku 1990. Zajmuje się tym Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą.

Cztery wzniesienia

Cmentarz znajduje się na wzniesieniu, a dokładniej na czterech wzniesieniach nazwanych Górka Literacka, Górka Anielska, Wzgórze Pomocne i Wzgórze Południowe.

Cmentarz na Rossie w Wilnie – dlaczego ważny dla Polaków?

Jedną z najbardziej charakterystycznych części nekropolii na Rossie jest cmentarz wojskowy. Leżą tu żołnierze polegli w walkach o Wilno (1919-1920) oraz żołnierze Armii Krajowej. Bardzo charakterystyczny jest też grób bez imienia i nazwiska tylko z napisem „Matka i serce syna” To miejsce spoczynku Marii Piłsudskiej, a w nim znajduje się urna z sercem Józefa Piłsudskiego.