Kościół "Arka Pana" w Krakowie - Turystyczne propozycje

Wyobraźcie sobie Nową Hutę końca lat 50. – miasto idealne, komunistyczna duma PRL-u, bez miejsca na religię. Szerokie aleje, bloki z wielkiej płyty, sztuka socrealizmu. A w tym wszystkim… brak kościoła. Tysiące ludzi, ale żadnej świątyni. Bo w państwie bez Boga, Bóg nie miał mieć swojego domu. Ale mieszkańcy myśleli inaczej. Kościół „Arka Pana” w Krakowie pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Polski (Nowa Huta to dzielnica Krakowa) miał być odpowiedzią ludu na pomysły władzy, które chciały stworzyć całkowicie „świeckie” miasto.

Kościół „Arka Pana” w Krakowie – wiara kontra system

Budowa kościoła w Nowej Hucie była jak zderzenie dwóch światów. Władza chciała mieć świeckie miasto robotnicze, bez krzyży i mszy. Ludzie – zwykli mieszkańcy – chcieli mieć miejsce modlitwy. W roku 1956 roku mieszkańcy składają złożyli pierwszy wniosek o budowę kościoła. Władze nie wyraziły zgody.W następnym roku stanął drewniany krzyż, który wkrótce próbowano siłą usunąć. Wybuchły protesty. Zwykli robotnicy bronili krzyża z taką siłą, jakby bronili domu. Władze wysłały oddziały ZOMO, były aresztowania i pobicia.

Pod Arką Pana także w stanie wojennym dochodziło do licznych starć z milicją. Trzynastego dnia każdego miesiąca, odbywały się tutaj msze za Ojczyznę. Najbardziej znaną ofiarą tłumionych siłą manifestacji jest Bogdan Włosik, 19-letni uczeń, pracujący w Hucie im. Lenina. Naprzeciw kościoła stoi pomnik, który upamiętnia miejsce, gdzie Włosika zastrzelił w 1982 roku agent Służby Bezpieczeństwa.

Rola biskupa Karola Wojtyły w powstaniu „Arki Pana”

Walka o „Arkę Pana” to nie tylko historia zbuntowanych mieszkańców Nowej Huty. To również opowieść o jednym człowieku, który miał odwagę stanąć po ich stronie, gdy inni milczeli – o biskupie Karolu Wojtyle. Kiedy został arcybiskupem metropolitą krakowskim zaczął bardziej formalnie naciskać na władze, prowadząc negocjacje w sprawie kościoła. Aktywnie wspierał protesty w obronie krzyża w 1960 roku. Nie z dystansu, nie zza biurka – pojawiał się osobiście, rozmawiał z robotnikami, modlił się z nimi na miejscu. Był głosem rozsądku, ale też nadziei – przypominał, że Kościół nie składa się z murów, tylko z ludzi, którzy nie mogą pozwolić, by ich wiara została wyrugowana z przestrzeni publicznej.

To on przez lata wywierał naciski na władze, prowadził negocjacje, pisał listy, apelował do sumień. Wspierał społeczność parafialną duchowo i politycznie – choć zawsze spokojnie, bez przemocy. Był też głównym inspiratorem duchowej symboliki Arki: porównania świątyni do łodzi, która unosi człowieka ponad falami historii.

Budowę rozpoczęto w 1967 roku. Gdy dziesięć lat później biskup Wojtyła konsekrował ukończoną Arkę, mówił ze wzruszeniem: „To jest świątynia zbudowana z cierpliwości, z modlitwy i z wiary. Zbudowana rękami ludu, który nie dał sobie wyrwać Boga.” Rok później został papieżem. Arka została w Nowej Hucie – jak pomnik jego odwagi.

Architektura i wystrój kościoła „Arka Pana” w Krakowie

Gdy pierwszy raz zobaczycie Arkę, możesz się zdziwić. Nie przypomina wyglądem typowych kościołów znanych z wielu innych miejsc. Do projektu zaproszono młodego i ambitnego architekta – Wojciecha Pietrzyka. Z daleka świątynia wygląda jak wielki statek, który przybił do portu między blokami. Elewacja przypomina falującą wodę, a dach unosi się lekko, jakby był żaglem. Całość zbudowana z betonu, szkła i aluminium. Surowo, nowocześnie, ale z duszą. Odważne połączenie brutalizmu z symboliką religijną.

Surowy beton – chłodny, mocny, niemal wojskowy – kontrastuje z delikatnymi przeszkleniami. Forma nie jest przypadkowa: inspirowana biblijną Arką Noego, miała symbolizować przetrwanie Kościoła w trudnych czasach komunizmu.

Wnętrze? Jednym się podoba, innym raczej nie. Kwestia gustu. Ale podobnie jak cała budowla jest „inne od wszystkich”. Proste, a jednocześnie przejmujące. Światło sączy się przez wąskie niezbyt duże witraże .W centrum ołtarz – jasny, wyeksponowany. Ale najwięcej emocji wzbudza monumentalny krucyfiks dłuta Bronisława Chromego.

Ciekawostką kościoła jest też fakt, że w tabernakulum wmontowano kryształ rutylu przywieziony z Księżyca przez astronautów z Apollo 11.

Kościół ma powierzchnię 1300 m² i może jednocześnie pomieścić ok. 6000 osób.

Jak dojechać do Arki Pana w Nowej Hucie? ‍

Kościół Matki Bożej Królowej Polski – czyli Arka Pana – znajduje się w Krakowie, w dzielnicy Bieńczyce (Nowa Huta), przy ulicy Obrońców Krzyża 1. Łatwo można się tu dostać z centrum Krakowa zarówno tramwajem, autobusem, jak też prywatnym samochodem. Na miejscu jest spory parking przy kościele.