Kasztel Gładyszów w Szymbarku

Kasztel to inaczej dwór obronny. Siedziba kasztelana, zwykle znacznie mniejszy niż zamek. Kasztel Gładyszów w Szymbarku znajdziecie tuż obok Skansenu Wsi Pogórzańskiej, który opisujemy w osobnym artykule. Jest to niedaleko miasta Gorlice.

Kasztel Gładyszów w Szymbarku – zabytek z szesnastego wieku

W Szymbarku już od czternastego stulecia mieszkał ceniony ród Gładyszów, który w szesnastym wieku postawił opisywany tu przez nas zabytek. Budowa trwała kilka dziesięcioleci, zakończyła się w roku 1590. Oprócz funkcji obronnych kasztel był także domem mieszkalnym i pełnił funkcje reprezentacyjne.

W kasztelu znajdowały się cztery wieże – baszty alkierzowe bardzo niewiele wystające ponad główny budynek. Według legendy każdą z nich zajmowała jedna z czterech córek rycerza Gładysza herbu Gryf. Inna legenda opowiada o skarbach ukrytych w jaskini pod dworem, które pilnuje sam diabeł.

Budowla do końca osiemnastego wieku przechodziła na własność jeszcze wielu innych rodów. Strońskich, Siedleckich, Bronikowskich, Rogoyskich, Sękiewiczów i Kuźniarskich. W dziewiętnastym wieku była tu gorzelnia, magazyn zbożowy, a także lamus czyli zbiorowisko niepotrzebnych sprzętów.

Z biegiem czasu zabytek coraz bardziej niszczał. Jego właściciel w latach trzydziestych ubiegłego wieku nie miał pieniędzy na remonty, później przyszła wojna. W latach 50 -tych rozpoczęły się prace konserwatorskie, które trwały aż pół wieku.

Obecnie jest to oddział jednego z muzeów w Gorlicach,a także ośrodek konferencyjny.

Co jeszcze warto wiedzieć o kasztelu w Szymbarku?

Zabytek ma trzy kondygnacje – piwnicę, parter i piętro. Jest przykładem architektury renesansowej. Zwieńczony na górze piękną attyką i drobnymi ozdobami wykonanymi techniką sgraffito. Całość stoi na palnie prostokąta o wymiarze 13 na 20 metrów. Na wysokości strychu znajdował się system strzelnic.

Obecnie w budynku znajduje się wystawa muzealna. W piwnicach zobaczycie odtworzoną dawną kuchnię. Warto też w tejże piwnicy zwrócić uwagę na ciekawy kolebkowy strop. Z dawnego, oryginalnego wystroju zachowały się kamienne obramienie drzwi, fragmenty kominków i malowideł ściennych.