Kościół Misericordia w Pietrasanta

Na pierwszy rzut oka kościół Misericordia w Pietrasanta nie robi wielkiego wrażenia. Jego fasada jest skromna, niemal niepozorna – łatwo przejść obok, myśląc, że to kolejna mała kaplica w toskańskim miasteczku. A jednak ci, którzy zdecydują się wejść do środka, odkrywają coś wyjątkowego.

Kościół Misericordia w Pietrasanta – skarb ukryty za prostą fasadą

Wnętrze tej niewielkiej świątyni to prawdziwa uczta dla oczu. Ściany ozdabiają monumentalne freski Fernando Botero – artysty, którego stylu nie da się pomylić z żadnym innym. Postacie o charakterystycznych, pełnych kształtach, ogromne proporcje, intensywne barwy. W Misericordii Botero stworzył cykl poświęcony dwóm odwiecznym tematom: Piekłu i Rajowi.

Z jednej strony ogień, cierpienie i groteskowe sceny potępienia. Natomiast z drugiej – jasność, spokój i radość zbawionych dusz. Botero w swoim unikalnym stylu pokazuje te dwa światy w sposób, który jednocześnie bawi i niepokoi, bo każe zatrzymać się i patrzeć.

Można by zapytać: dlaczego dzieła artysty światowego formatu znalazły się właśnie tutaj, w małym toskańskim miasteczku? Odpowiedź kryje się w samej Pietrasancie, nazywanej „Małym Atenami”. Od lat przyciąga rzeźbiarzy i malarzy z całego świata, bo to miasto sztuki i marmuru. Botero zakochał się w nim i spędzał tu wiele czasu, a freski w tej świątni to swoisty dar dla miejsca, które było jego domem.

Wejście do Misericordii to jak podróż w czasie. Z zewnątrz – średniowieczna prostota. W środku – współczesne malowidła, które wnoszą zupełnie nową energię. To połączenie pokazuje, że Pietrasanta nie jest tylko skansenem dawnych wieków, ale żywym miejscem, gdzie sztuka wciąż powstaje i prowokuje.

Kościół Misericordia w Pietrasanta – dlaczego również tu warto wejść?

Kościół Misericordia uczy, że nie należy ufać pozorom. Niewielki budynek, niemal ukryty w miejskiej tkance, kryje w sobie sztukę, która porusza i zostaje w pamięci na długo. To przestrzeń, gdzie sacrum spotyka się z nowoczesną wyobraźnią, a religijne przesłanie nabiera nowych form i znaczeń.

Jeśli jesteś w Pietrasanta, nie zatrzymuj się tylko na placu głównym przy katedrze. Skręć w boczną uliczkę, wejdź do Misericordii i daj się zaskoczyć. To jedno z tych miejsc, które przypominają, że piękno i głębia często kryją się za najbardziej niepozornymi drzwiami.

Co jeszcze też warto wiedzieć o tym miejscu?

Zabytek jest jedną z najstarszych budowli sakralnych Pietrasanty. Już w XIV wieku istniała tutaj kaplica i dawny szpital S. Biagio (świętego Błazeja), związany z działalnością „Towarzystwa świętego Błażeja”, który również opiekował się chorymi, ubogimi i osieroconymi. W 1896 roku postanowiono formalnie przekształcić tę instytucję w Bractwo Miłosierdzia.

Kościół Misericordia w Pietrasanta do dziś pełni funkcję siedziby lokalnej Wspólnoty Misericordia. Ta konfraternia oprócz spraw religijnych zajmuje się też działalnością charytatywną: opieką nad chorymi, ubogimi, transportem pogrzebowym, pomocą społeczną.

Styl architektoniczny i struktura budowli

Świątynia nosi cechy tradycyjnej architektury kościelnej włoskiego średniowiecza zmieszanej z barokowymi i późniejszymi dodatkami. Fasada zewnętrzna jest oszczędna, nawet skromna — nie „krzyczy” ozdobami. Natomiast niewielkie wnętrze kryje trzy nawy. Dwie boczne i jedna główna – wspierane przez kolumny marmurowe, pochodzące z lokalnych kamieniołomów. Budynek posiada elegancki chór z organem piszczałkowym (organo a canne) z XVIII wieku, który później (około 1860) został rozbudowany przez Odoarda Landucciego.

Cenne dzieła sztuki (poza Botero)

Oprócz świeżych fresków Botero („Porta del Paradiso” i „Porta dell’Inferno”, 1993), kościół skrywa także inne dzieła artystycznie i historycznie wartościowe. Są to między innymi dwie rzeźby przedstawiające św. Antoniego Opata  i św. Błażeja. Jedna z nich przypisywana Antonio Pardiniemu, natomiast druga – Jacopo della Quercia. Są uważane za jedne z najwyżej cenionych rzeźb drewnianych z okolic Lukki, datowanych na przełom XIV-XV wieku. Obraz „Madonna del Carmine” (1550 rok) autorstwa Lorenzo Celliniego. Znajduje się w nawie bocznej prawej. Przedstawia Madonnę z Dzieciątkiem, oraz świętych: Błażeja, Barbarę, Agatę i Apolonię. Każdy z symbolami męczeństwa.

W lewej nawie bocznej znajduje się również kaplica, z ołtarzem barokowym, nad którym malowidła ścienne (dipinti murali) wykonał Luigi Ademollo w 1832 roku. W tej kaplicy znajdują się sceny m.in. Kalwarii, zdjęcie z krzyża, Zmartwychwstania, Fuga do Egiptu.

Statua Madonna Addolorata, która znajduje się nad ołtarzem kaplicy to otaczana kultem figura, wokół której gromadzą się wierni zwłaszcza w czasie procesji i okresów liturgicznych.

Inne detale dekoracyjne: ołtarze, stalle chóru, dekoracje stiukowe, ornamenty, elementy marmurowe, lustra światła dzięki oknom, łuki, a także sklepienia tworzą klimat spokojnej, duchowej przestrzeni.

Foto: własne