Zamek Lubomirskich i Potockich w Łańcucie
Zamek Lubomirskich i Potockich w Łańcucie
Zamek Lubomirskich i Potockich w Łańcucie jest jedną z najpiękniejszych rezydencji arystokratycznych w Polsce. Od roku 2005 figuruje na liście pomników historii.
Zamek Lubomirskich i Potockich w Łańcucie – najdawniejsze dzieje budowli
Zamek Lubomirskich i Potockich w Łańcucie ma swój początek w drugiej połowie szesnastego stulecia, kiedy stanęła w tym miejscu wieża obronna. Stało się to za czasów rodu Pileckich. Pierwszym z nich był Otton z Pilczy. Kilkadziesiąt lat potem kolejni właściciele, czyli Stadniccy zamek mocno rozbudowali. Przy okazji nadali mu też kształt podkowy.
Zamek w Łańcucie – własność Lubomirskich
Najpoważniejsza przeróbka nastąpiła według planów architekta Macieja Trapoli, gdy właścicielem był Stanisław Lubomirski (lata 1629 – 1641). Powstały wtedy obronne fortyfikacje, które pozwoliły uchronić się podczas wojny ze Szwedami (1655) i Siedmiogrdzianami (1657).
Ponad sto lat później, a więc bliżej końca XVIII w. Izabela Lubomirska kazała owe bastiony zamienić na ogrody.
Zamek w Łańcucie – własność Potockich
Niedługo potem zamek przejęła rodzina Potockich, którzy mieszkali tu aż do czasu II wojny światowej.
W roku 1830 Łańcut stał się ordynacją czyli majątkiem ziemskim niezbywalnym i niepodzielnym. Pierwszym ordynatem został Artur Potocki.
Co ciekawe za okupacji Potoccy nie ucierpieli, a w budynku miał swoją siedzibę sztab Wehrmachtu. Dzięki temu też zamek w czasie wojny nie został zniszczony.
W roku 1944 przed wkroczeniem Armii Czerwonej Niemcy pozwolili Potockiemu uciec na Zachód. Zabrał on ze sobą wiele kosztowności i bibelotów zamkowych. Rosjanie też wiele zdewastowali. Ale i tak to co zostało wystarczy by wzbudzać zachwyt u wszystkich zwiedzających.
Po II wojnie światowej – Muzeum Narodu polskiego
Po II wojnie światowej pozostawiony na włościach zarządca Juliusz Wierciński w obliczu zbliżających się wojsk radzieckich, na bramie pałacu powiesił napisany cyrylicą napis: Muzeum Narodu Polskiego. Uratowało to zabytek przed całkowitym zniszczeniem.
Wkrótce później obiekt przeszedł na własność państwa. Przez pewien czas funkcjonował tu dom wypoczynkowy, a niedługo potem powstało muzeum. Jedno z najbardziej znanych w naszym kraju.
Plenery zamku pojawiają się w różnych produkcjach filmowych. Są także na wielu obrazach malowanych przez różnych artystów, a nawet na monetach okolicznościowych.
Zamek Lubomirskich i Potockich w Łańcucie – Co można tu zobaczyć?
Już na samym początku znajdziecie się w wielkiej sieni. Dalej goście mogą tu zwiedzać następne wspaniałe wnętrza. Wśród nich Sala Balowa, Sala Kolumnowa, Pokój Pompejański, Teatr Dworski, Chińskie Pokoje. Przewodnik na pewno zwróci też Waszą uwagę na Galerię Rzeźb.
W każdym pomieszczeniu zobaczycie piękne meble, żyrandole, dzieła sztuki. Natomiast zamkowa biblioteka zebrała ponad 22 tysiące książek. Każda komnata cieszy oko na inny sposób.
Część najcenniejszego oryginalnego wyposażenia znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie natomiast większość wystroju wnętrz pochodzi z ostatniego wielkiego remontu pałacu, który miał miejsce na przełomie XIX i XX wieku.
Zwiedzanie wnętrza zamku odbywa się z przewodnikiem.
Ogród Różany, Ogród Bylinowy, Ogród włoski i … jakie jeszcze?
W Łańcucie warty oglądania jest nie tylko pałac. Wspaniały park angielski zaprasza na spacer wśród rzadkich gatunków drzew. Ma on 36 hektarów. Jest wiec okazja do podziwiania licznych okazów przyrody.
Całość dzieli się na park wewnętrzny w obrębie fosy. W skład parku wewnętrznego wchodzi kilka tematycznych ogrodów położonych po sąsiedzku: Ogród Włoski, Ogród Różany i Ogród Bylinowy. Park zewnętrzny znajduje się poza fosą.
Piękny park w stylu angielskim to nie tylko rośliny
Malowniczy park to nie tylko sama roślinność, ale też liczne pawilony. Między innymi przepiękna duża oranżeria, stajnia, i storczykarnia.
Do ciekawszych budowli w obrębie parku należą także zameczek romantyczny, glorieta i szkoła muzyczna (dawniej dom ogrodników), czyli cały szereg obiektów zabytkowych. Niegdyś w dużej części były to zabudowania gospodarcze związane z codziennym życiem łańcuckiej rezydencji.
Na terenie parku znajduje się także niewielkie jezioro i korty tenisowe. Wzdłuż fosy rosną stare lipy tworzące cienistą aleję posadzone na życzenie księżnej Izabeli Lubomirskiej.
Zamek Lubomirskich i Potockich w Łańcucie – Wozownia
Koniecznie trzeba wejść do interesującej kolekcji pojazdów konnych. Jest to tak zwana wozownia. Również na terenie parku. Największa w Polsce. Obejmuje kilka pomieszczeń. Oprócz karet, bryczek i innych pojazdów zobaczycie na ścianach trochę trofeów myśliwskich. Jedną z tutejszych karocy jechał niegdyś na koncert Fryderyk Chopin.
Kolekcja wciąż jest powiększana o powozy z innych miejsc. Obecnie zbiór podzielony jest na dwie części. Pierwsza to 55 pojazdów związanych z rodziną właścicieli pałacu – Potockich. Druga liczy 80 jednostek i zaczęto ją gromadzić po wojnie, kiedy powstało tu muzeum.
Zamek w Łańcucie czy pałac w Łańcucie?
To pytanie stawiamy bardzo często w naszych artykułach. Oficjalna nazwa miejsca brzmi zamek. I raczej nie ma tu pomyłki ponieważ pierwotnie budowla miała typowe cechy twierdzy obronnej. W tym fosę, zwodzony most i grube mury.
Dopiero (jak pisaliśmy wyżej) zamek w Łańcucie zmienił się w magnacką rezydencję z mnóstwem znakomitych wnętrz mieszkalnych.
Co jeszcze na Podkarpaciu?
Łańcut jest jednym z wielu pięknych miejsc województwa podkarpackiego. Jeśli macie więcej czasu zachęcam na wycieczkę między innymi do Krosna, Przemyśla i Sanoka.
Polecamy też liczne piękne kościoły. W Leżajsku znajdziecie wspaniały kościół ojców bernardynów, a w Jarosławiu piękne sanktuarium Matki Bożej Śnieżnej. Ładny zamek zobaczycie też w Tarnobrzegu.
