Sukiennice na Rynku w Krakowie

Rozpoznają je na zdjęciach i pocztówkach nawet ludzie, którzy nigdy tu nie byli. Co ciekawe obecne sukiennice mają zupełnie inny od tego jakie były w przeszłości.

Sukiennice na Rynku w Krakowie – słynny zabytek

Bez wątpienia Sukiennice na Rynku w Krakowie należą do najsłynniejszych zabytków nie tylko w tym mieście ale w całej Polsce. Stoją w bardzo bliskim sąsiedztwie pomnika Adama Mickiewicza, nie mniej słynnego Kościoła Mariackiego, dawnego Kościoła św. Wojciecha (już nie używanego jako świątynia) oraz w pobliżu wieży dawnego budynku ratusza. Wielu turystów nie wyobraża sobie zwiedzania miasta bez tego miejsca.

Skąd wzięła się nazwa Sukiennic

Krakowski Rynek Główny od zawsze był miejscem, gdzie skupiała się największa liczba kupców i kupujących. Nie tylko z miasta i okolicy, ale praktycznie z całego kraju, Którego Kraków był przecież stolicą.

Od samego początku więc, czyli od roku 1257 w tym miejscu stała hala targowa, w której sprzedawano głównie tkaniny wełniane, czyli sukno. Stąd wzięła się nazwa „sukiennice”. Powstała z nakazu księcia Bolesława Wstydliwego.

Zgodnie z królewskim przywilejem przyjezdni kupcy sukienni mogli sprzedawać swój towar tylko w tym miejscu.

Od gotyku do renesansu

Pierwsze sukiennice istniały około 100 lat. Natomiast nowe zadaszone sukiennice powstały za czasów Kazimierza Wielkiego w XIV wieku. Otrzymały gotycki styl. Miały 108 metrów długości, 10 metrów szerokości. Znajdowało się w nich 18 kramów. Niestety ten budynek strawił pożar w roku 1555.

Wzniesione kilka lat później prawie od początku renesansowe odnowione sukiennice także do dziś nie dotrwały. A według przekazów musiały być piękne bowiem odbudowę zlecono najlepszym architektom. Wybrano projekt Jana Marii Padovano. Sukiennice zyskały wówczas długą attykę, na której pojawiły się ozdobny fryz i maszkarony czyli groteskowe, stylizowane ludzkie głowy zaprojektowane przez Santi Gucciego.

Główną halę podzielono na dwie kondygnacje. Uzyskane w ten sposób piętro przeznaczono na drugą halę, zwaną smatruzem.

Sukiennice na Rynku w Krakowie od końca XIX wieku

Autorem kolejnego projektu z końca XIX wieku był Tomasz Pryliński. Gruntowny remont był konieczny ponieważ nieremontowane sukiennice traciły blask i podupadały w niczym nie przypominając pięknego zabytku. Oprócz tego z zewnątrz były oklejone drewnianymi budami.

Powstały wtedy między innymi ryzality czyli jakby przybudówki, dzięki którym zwiększyła się znacznie powierzchnia budynku. Drewniane kramy handlowe stanęły wzdłuż ścian w dolnej hali. Wspomniane wyżej budy wyburzono.

Do najbardziej charakterystycznych elementów architektury Sukiennic należą arkadowe podcienia czyli rząd kolumn połączonych łukami.

Sukiennice na Rynku w Krakowie obecnie

Sukiennice to prawdziwa perła renesansowej architektury. Obecnie są jednym z wielu miejsc miasta, gdzie można kupić różnego rodzaju pamiątki. Znajdziecie tu między innymi rękodzieła, biżuterię, haftowane stroje, skórzane torebki, drewniane szkatułki, pudełka i pudełeczka.

Są też artystyczne szachy, miniatury krakowskich szopek i mnóstwo innych przedmiotów. Niestety większość z nich stanowią dość kosztowne drobiazgi, na które nie każdy może sobie pozwolić.

Dwa rzędy kramów handlowych stoją w parterowej części budynku. Również na parterze jest między innymi kawiarnia Jana Noworolskiego z secesyjnym wystrojem. Wieczorami jako ozdoba zewnętrznej części Sukiennic służą gazowe latarnie. Podobnie jak całe Stare Miasto w Krakowie opisywany tu zabytek znalazł się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

Żelazny nóż

Jedną z ciekawostek Sukiennic jest żelazny nóż, który wisi w przejściu przez Sukiennice od strony pomnika Adama Mickiewicza. To pamiątka dawnego surowego prawa magdeburskiego. Wówczas karano złodziei obcięciem ucha, a poważniejszych przestępców oddawało w ręce kata.

Z nożem związana jest także legenda o dwóch braciach budowniczych wież kościoła Mariackiego. Wedle niej właśnie tym nożem jeden drugiego zabił, a później popełnił samobójstwo. Nie ma pewności czy owa historia jest prawdziwa.

Muzeum Narodowe w Sukiennicach

Na piętrze znajdziecie oddział Muzeum Narodowego w Krakowie, a w nim galerię malarstwa polskiego i rzeźby. Są tu przeważnie dzieła najwybitniejszych malarzy dziewiętnastego wieku. Mieści obrazy Jana Matejki, Piotra Michałowskiego, Jacka Malczewskiego, Józefa Chełmońskiego i wielu innych.

Warto pamiętać, że Muzeum Narodowe poza Sukiennicami ma w mieście jeszcze wiele innych oddziałów. W nich też jest niejedna piękna galeria malarstwa i mnóstwo ciekawych skarbów sztuki użytkowej, rzeźby, złotnictwa. Polecamy.

Oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa w podziemiach

Jeszcze inne muzeum znajdziecie w podziemiach. Otwarto je w roku 2010 jako jeden z oddziałów Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Pozwalają przenieść się wyobraźnią w przeszłość, poznać jak krakowski Rynek Główny mógł wyglądać wiele lat temu.

Jest też możliwość, żeby zobaczyć znalezione przez archeologów ozdoby, dawne monety i inne średniowieczne przedmioty. Duże wrażenie mogą również zrobić na Was kości znalezione w podziemiach Kościoła Mariackiego.

Światło dzienne wpada do podziemi poprzez umieszczoną na Rynku szklaną fontannę.

Możliwe bezpłatne wejście do muzeów w Sukiennicach

Warto wiedzieć, że w niektóre dni zwiedzanie obydwu muzeów możliwe jest też bezpłatnie. Jednakże wówczas warto zarezerwować wcześniej bilety (zwłaszcza do podziemi) bowiem dostępna ilość wejściówek bywa mniejsza aniżeli liczba chętnych turystów. Warto się jednak postarać, bowiem zwiedzanie odpłatne to będzie wydatek kilkudziesięciu złotych na rodzinę.

Foto: własne