Kościół św Jakuba w Raciborzu
Kościół św Jakuba w Raciborzu
Kościół św Jakuba w Raciborzu – pamiątka po dominikanach
Piętnastowieczny kościół św Jakuba w Raciborzu należał kiedyś do zakonu dominikanów. Mieszkali oni tutaj od trzynastego do dziewiętnastego wieku. Z zakonem tym związani byli między innymi święty Jacek i błogosławiony Czesław. Na kamiennej ościeżnicy drzwi prowadzących na chór zobaczycie herb śląskiego rodu Odrowążów, z którego obydwaj oni pochodzili. Niestety na skutek decyzji władz pruskich w roku 1810 nastąpiła sekularyzacja dóbr kościelnych, a kilkadziesiąt lat później także rozbiórka klasztoru. Były też plany usunięcia świątyni, ale na szczęście do tego nie doszło.
Najstarsze polskie zdanie
Istnieją przekazy, że właśnie u dominikanów w Raciborzu powstała trzynastowieczna kronika, która zawierała zdanie: „gorze szą nam stało”. Przetłumaczylibyśmy je: „gorzej nam się stało” lub też „pogorszyło nam się”. Najprawdopodobniej było to najstarsze zdanie w języku polskim. Wypowiedział je król Henryk Pobożny podczas bitwy pod Legnicą w roku 1241. Natomiast z kroniki tej, (która zaginęła) korzystał dwa wieki później Jan Długosz.
Architektura i wystrój kościoła św. Jakuba
Pierwszy kościół, jaki wznieśli tu zakonnicy nie przetrwał do naszych czasów. Jak to zwykle bywa na przestrzeni wieków zdarzały się pożary. Najbardziej znane miały miejsce w latach 1300 i 1637. Jeden z nich wymusił stawianie budynku praktycznie od podstaw, a po drugim konieczna była rekonstrukcja. Wraz z nią co nieco zmienił się układ architektoniczny. Jeszcze jedna przebudowa miała miejsce już po kasacie zakonu w dziewiętnastym stuleciu. Trzeba też wspomnieć znaczne uszkodzenia wojenne z roku 1945, kiedy spłonął dach i część wyposażenia.
Zabytek jest orientowany. Ma jedną nawę. Na zewnątrz od strony rynku przykuwa uwagę neoromańską elewacją, chociaż pozostało też sporo elementów gotyckich. Obok głównego wejścia stoi dziewiętnastowieczny krzyż i osiemnastowieczna figura świętego Jana Nepomucena. Niska czworoboczna wieża z dachem namiotowym jest przyklejona do ściany północnej.
W środku warto zwrócić uwagę na boczne kaplice, z których najsłynniejsza jest grobowa z kryptą rodziny von Gaschin. Zobaczycie w niej między innymi piękne stiukowe zdobienia i czarny marmurowy ołtarz – dzieło Salomona Steinhofa. Na wyróżnienie zasługuje także kaplica różańcowa. Zabytkowy główny ołtarz spalił się we wspomnianym wyżej pożarze pod koniec II wojny światowej. Natomiast obecnie w jego miejscu zauważycie figurę Maryi w otoczeniu aniołów. Spójrzcie także na bardzo ładną ambonę i pięknie zdobione ołtarze boczne tego kościoła.
Nie jest to obecnie świątynia parafialna, lecz pełni rolę filii dla stojącego niemal dosłownie obok kościoła – parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
Kościół św Jakuba w Raciborzu, a co jeszcze w pobliżu?
W Raciborzu jest jeszcze sporo innych ładnych zabytków. Między innymi kościół św. Jana Chrzciciela i (poza ścisłym centrum) sanktuarium Maryjne. Warto też zwiedzić zamek i muzeum. A jeśli macie czas przejedźcie się do pobliskiego Tworkowa, gdzie też znajdziecie ruiny zamku oraz ciekawy kościół parafialny. Natomiast każdemu kto lubi spacer wśród zieleni polecamy również Rezerwat Łężczok.
Foto: własne
