Kolumny morowe – co to takiego?

Czym były kolumny morowe?

Kolumny morowe stoją na rynkach miast w różnych krajach. Stały się bardzo popularne po Soborze Trydenckim (1545-63) głównie w  Monarchii habsburskiej. Sporo można ich zobaczyć w Czechach, Austrii, Słowacji, Słowenii, na Węgrzech, ale zdarzają się także u nas, zwłaszcza na Śląsku (na przykład w Oleśnie, Raciborzu, Kłodzku). Przeważnie mają kształt wysokiego słupa, na wierzchołku którego stoi figura Matki Boskiej, Świętej Trójcy, albo innego świętego. Czasami są też w formie obelisku.

Kolumny stanowiły wotum wdzięczności za ocalenie życia mieszkańców miasta po przechodzącej w okolicy epidemii, a najsłynniejsza na świecie powstała w 1614 roku w Rzymie przy placu Santa Maria Maggiore.

Kolumna Trójcy Świętej w Ołomuńcu – dzieło na miarę UNESCO

Jedną z najpiękniejszych kolumn morowych  możemy spotkać w Ołomuńcu Czechach. Powstała w latach 1716 – 1754 jako dziękczynienie za koniec przechodzącej przez miasto epidemii. Co ciekawe jest to druga taka kolumna w tym mieście. Pierwsza wzniesiona wcześniej na Dolnym Rynku z figurą Matki Boskiej wydawała się zbyt mało wspaniała według tutejszego architekta Wacława Rendera.

Niestety Render nie dożył końca budowy, którą osobiście nie tylko zaprojektował ale też sfinansował. Nie dożyli też tego jego trzej następcy – Franciszek Thoneck, Jan Wacław Rokicki i Augustyn Scholtz. Dokończył dzieło Jan Ignacy Rokicki (syn wspomnianego wyżej Jana Wacława).

Również pierwszy rzeźbiarz posągów – Filip Sattler nie doczekał ujrzenia całości, więc jego prace kontynuował Andrzej Zahner. Natomiast złoceniem miedzianych rzeźb zajął się Szymon Forstner. Poświęcenie w obecności cesarzowej Marii Teresy miało miejsce 9 września 1754 roku.

Niestety kilka lat później kolumna została ostrzelana i uszkodzona przez wojsko pruskie. Wówczas mieszkańcy miasta osobiście prosili pruskiego generała o zaprzestanie dalszych zniszczeń. Prośba została spełniona, a dzieło ocalone i wkrótce naprawione. Jednak pamiątką po tamtych wydarzeniach jest kula armatnia, która utkwiła w jednej ze ścian.

Na szczycie znajduje się miedziana pozłacana rzeźba Trójcy Świętej, można też na jej trzonie zauważyć rzeźby Archanioła Gabriela i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Podstawa składa się z trzech pięter otoczonych mnóstwem rzeźb i  płaskorzeźb różnych świętych, a wewnątrz znajduje się kaplica.

Kolumna ma 35 metrów wysokości. Stoi na Górnym Rynku. Na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO została wpisana w roku 2000.

Foto: własne – kolumny morowe w Raciborzu, Buchlovicach i w Ołomuńcu (kolumna Świętej Trójcy i kolumna na Dolnym Rynku).