Cerkiew w Krempnej - pamiątka po Łemkach

Cerkiew w Krempnej – cenny zabytek

Drewniana cerkiew w Krempnej nosi imię świętych Kosmy i Damiana. Stoi w centrum wsi i jest najcenniejszym zabytkiem tej małej miejscowości u podnóża Beskidu Niskiego. W przeszłości należała do Łemków, którzy licznie zamieszkiwali okoliczne tereny. Podobnie zresztą jak cerkiew w Kwiatoniu, cerkiew w Czarnej lub cerkiew w skansenie w Nowym Sączu. Na skutek akcji Wisła po II wojnie światowej zostali oni przymusowo wysiedleni. Natomiast większość ich świątyń przejęli wyznawcy Kościoła Katolickiego.

Trochę historii

Powstała w latach 1778 – 1782 w miejscu innej jeszcze starszej o około 250 lat. Po części też z tej, której już nie ma przydał się budulec. W dziewiętnastym stuleciu dwukrotnie odbyły się tu generalne remonty. Jeden w 1830, a drugi w 1893 roku. Cudem ocalała w czasie wielkiego pożaru wsi w czasie II wojny światowej. W 1924 roku przybyły do cerkwi 3 dzwony kupione w Samborze. W XX i XXI wieku ponownie była remontowana.

Po wysiedleniu Łemków przez pewien czas należała do skarbu państwa. Od roku 1956 roku używali jej równocześnie grekokatolicy i wierni Kościoła Katolickiego. Niestety krótko, bo 6 lat później została zamknięta. Ponownie kult religijny już tylko katolicki zaczął się tu odbywać w roku 1972, kiedy zabytek stał się świątynią tutejszej parafii św. Maksymiliana Kolbego. Niestety ze względu na fatalny stan techniczny podjęto decyzję o budowie nowego murowanego kościoła, który stoi dosłownie obok opisywanego przez nas zabytku. Rzeczywiście podczas kolejnych prac remontowych w 2007 roku runęły do wnętrza dach i kopuła.

Architektura i wystrój cerkwi w Krempnej

Świątynia jest orientowana o konstrukcji zrębowej. Podobnie jak inne cerkwie łemkowskie ma bardzo charakterystyczny wyraźny podział na trzy części – prezbiterium, nawę główną i babiniec. Wszystkie stoją na planie nieco zbliżonym do kwadratu. Nad babińcem wyrasta słupowa wieża z pozorną izbicą. Ściany tej wieży ku górze się zwężają. Natomiast nad nawą główną i wyraźnie węższym prezbiterium unoszą się namiotowe dachy zwieńczone hełmami z krzyżem.

Wewnątrz na ścianach spójrzcie na polichromię i oczywiście na ikonostas. W nim zobaczycie między innymi piękne ażurowe carskie wrota. Autorem ikon był w roku 1835 artysta z Przemyśla o nazwisku Krasucki (imienia w dostępnych źródłach nie znaleźliśmy). Ozdobą wnętrza są też w innym miejscu fragmenty starszego ikonostasu, a także dwie ikony datowane na XVI wiek (św. Mikołaja i Opieki Bogurodzicy).

Cenny jest też feretron z figurą Matki Bożej.

Kościół stoi na podkarpackim Szlaku Architektury Drewnianej