sanktuarium i park w Rudach

sanktuarium i park w Rudach

Sanktuarium i park w Rudach – piękny pomysł na wycieczkę

Niektórzy mówią Rudy Raciborskie. Jednak oficjalnie na mapach ta niewielka  miejscowość pomiędzy Rybnikiem i Gliwicami nazywa się po prostu Rudy. Sanktuarium i park w Rudach należą do najpiękniejszych i najciekawszych miejsc w okolicy.

Pamiątka po cystersach

Cała tutejsza okolica, a dokładniej jej rozwój wiąże się z działalnością zakonu cystersów. Przybyli tu z opactwa w Jędrzejowie w XIII wieku, a kościół konsekrowano w roku 1303. Natomiast barokowa kaplica z cudownym obrazem Matki Bożej ozdobionym w 2000 roku papieskimi koronami została wybudowana czterysta lat później.  Zadziwiające jest, że pod typowo barokową osiemnastowieczną fasadą kryje się niesamowite, surowe, gotyckie wnętrze. Niestety pod koniec wojny w 1945 roku Armia Czerwona celowo zabytek podpaliła. Prace rekonstrukcyjne i renowacyjne trwają tu do dziś.

Od 1995 roku Rudy są najważniejszym sanktuarium diecezji gliwickiej, a kościół od 2009 funkcjonuje jako bazylika mniejsza.

Architektura i wystrój kościoła w Rudach

Trójnawowa świątynia powstała na planie krzyża łacińskiego. Początkowo bez wieży. Oprócz kaplicy z cudownym obrazem Matki Bożej obok prezbiterium znajdują się jeszcze dwie – kaplica świętego Krzyża i świętego Jana Nepomucena. Natomiast we wszystkich kaplicach warto zwrócić uwagę na liczne piękne rzeźby aniołów i świętych. Nad głównym ołtarzem uwagę przyciąga wspaniały witraż. Warto też wiedzieć, że w tutejszej bazylice znajdują się relikwie świętego Walentego i świętego Krzyża.

Cudowny Obraz Matki Bożej Pokornej

Z początkiem powstania tutejszego opactwa,  zakonnicy przywieźli ze sobą obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem. Podarował go książę raciborski Kazimierz i jego syn Władysław. Niestety wizerunek zaginął w piętnastym lub szesnastym wieku, a jego miejsce zajęła kopia. Ma wymiary 114 x 73 centymetry. Ikona namalowana została temperą na lipowej desce. Była w ciągu wieków kilkakrotnie przemalowywana, choć podobno to, co widać obecnie jest  najbardziej zbliżone do pierwowzoru.

Od samego początku umieszczenia obrazu przybywały tu pielgrzymki nawet z Małopolski i Czech. Jak podają źródła w czasie wojny trzydziestoletniej (1618 – 1648), kiedy wojska protestanckie zbliżały się do klasztoru cystersi wyszli z obrazem przed kościół na procesję. Nad kościołem i klasztorem pojawiła się mgła gęsta, która uniemożliwiła zdobycie opactwa. Kiedy w czasie panowania Prus w XIX wieku nastąpiła sekularyzacja, cysterski klasztor zamieniono w świecką rezydencję ruch pielgrzymkowy osłabł ale nie zaniknął. Kolejnym „znakiem z nieba” był fakt, że w wielkim pożarze w 1945 roku kaplica Maryjna i obraz ocalały mimo spłonięcia kościoła i klasztoru. Lokalne władze kościelne uznały, że miejsce to jest szczególnie przez Maryję wybrane. Dlatego otrzymało rangę sanktuarium.

Park w Rudach

W bezpośrednim sąsiedztwie sanktuarium w Rudach znajduje się przepiękny park w stylu angielskim. Zajmuje powierzchnię około 95 hektarów, a powstał w latach 1822 – 1846. Jest to oaza zieleni o wspaniałych walorach kompozycyjnych. Natomiast 20 tutejszych drzew jest obecnie jako pomnikami przyrody. Piękne widoki urozmaicają niewielkie stawy oraz rzeka Ruda.

Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich

Na wielkim obszarze ponad 440 kilometrów kwadratowych powstał w roku 1993 Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich. Obejmuje swoim zasięgiem tereny, które pamiętają czasy cystersów.  Zakonnicy zgodnie z hasłem  „ora et labora” czyli „módl się i pracuj” ubogacili całą okolicę. Prowadzili gospodarkę leśną, rolnictwo, także hodowlę ryb, pszczelarstwo, działalnością rzemieślniczą, oświatową. Efektem ich pracy są wielkie przestrzenie lasu, stawy hodowlane, kanały wodne, stadniny koni i wiele innych. Do najpiękniejszych pamiątek po cystersach należy rezerwat Łężczok.

Klasztor w Rudach istniał do roku 1810. Natomiast później uległ kasacji na polecenie pruskiego króla Fryderyka Wilhelma II. W sezonie letnim istnieje możliwość zwiedzania opactwa. Warto sprawdzić na miejscowej stronie internetowej dokładne dni i godziny kiedy jest udostępnione.

Nie tylko sanktuarium i park w Rudach – Wąskotorówka

W Rudach znajdziecie jeszcze niewielki skansen kolejki wąskotorowej, która kiedyś jeździła między Rybnikiem i Gliwicami. Nie polecam jednak przejażdżki pociągiem. Bilet kosztuje drogo (moim zdaniem za drogo). Pociąg jedzie kilka minut – jedną albo dwie stacje i wraca. Według mnie jest nieproporcjonalna nierównowaga pomiędzy jakością atrakcji, a jej ceną. Ale oczywiście każdy może mieć swoje zdanie.

Foto: własne