palac-branickich-w-bialymstoku

Pałac Branickich w Białymstoku – Polski Wersal

Pałac Branickich w Białymstoku nazywany jest Polskim Wersalem lub też  Wersalem Północy. Uchodzi za jedną z najpiękniejszych magnackich rezydencji w naszym kraju. Początkowo był tu w szesnastym wieku zamek gotycko – renesansowy według projektu Hioba Bretfusa a właścicielem budowli był Piotr Wiesiołowski. Przebudowa na styl późnobarokowy nastąpiła w siedemnastym i osiemnastym wieku.

Lata świetności – znakomici goście pałacu

Ród Branickich otrzymał zamek białostocki od Stefana Czarnieckiego. Na polecenie Mikołaja Branickiego przebudową w rezydencję zajął się słynny inżynier przełomu siedemnastego i osiemnastego wieku – Tylman z Gameren, później w osiemnastym wieku pracom przewodził Jan Zygmunt Deybel zatrudniony przez Jana Klemensa Branickiego i jego żonę Izabelę Poniatowską. Duży wkład w architekturę pałacu wniósł także architekt Jakub Fontana, który prowadził ostatnią wielką przebudowę.

Na dworze Branickich gościli królowie, książęta, biskupi, a także wielu artystów -poeci, muzycy, malarze. Do najsłynniejszych należeli poeta Franciszek Karpiński, królowie August II i August III, biskup Ignacy Krasicki, Stanisław August Poniatowski. Nawet cesarz Józef Habsburg i wielki książę Paweł – późniejszy car Rosji. W osiemnastym wieku przy pałacu powstała pierwsza w Polsce uczelnia wojskowa nazwana Wojskową Szkołą Budownictwa i Inżynierii.

Wojny i zniszczenia

Po rozbiorach posiadłość przez krótki czas należała do króla pruskiego, natomiast w 1807 roku przeszła na własność cara Rosji. Wtedy też rozpoczęła się wielka grabież zgromadzonego tu majątku. Zniszczono ogród, zburzono przypałacowy teatr, zdjęto z dachu barokowe hełmy.

Od połowy dziewiętnastego wieku w Białostockim pałacu była pensja dla rosyjskich panien z wyższych sfer. W latach I wojny światowej urządzono w rezydencji szpital polowy, a w czasie wojny polsko – bolszewickiej Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski. Największe zniszczenia dokonały się w czasie II wojny światowej. Zabytek zburzony był w ponad 70 procentach najpierw przez hitlerowców, później przez Armię Czerwoną. Od 1946 roku trwa odbudowa i rekonstrukcja.

Obecnie ma tu swoją siedzibę rektorat Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, ale możliwe jest też zwiedzanie wnętrz (przynajmniej niektórych) – powstało tu bowiem Muzeum Historii Medycyny i Farmacji.

Wokół pałacu na obszarze niespełna 10 hektarów rozciąga się park łączący elementy stylu angielskiego i francuskiego. Pięknie zdobią go liczne klomby, fontanny i rzeźby.

W Białymstoku warto też zwiedzić składającą się z dwóch kościołów katedrę.

Foto & video: własne

3 thoughts on “Pałac Branickich w Białymstoku

Dodaj komentarz